ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ

ΦΩΝΗ : Ένα σύνολο από τύπους που σχηματίζει ένα ρήμα.Κάθε ρήμα σχηματίζει δύο σύνολα από τύπους,δηλαδή έχει δύο φωνές.

1. Ενεργητική φωνή: Το σύνολο των ρηματικών τύπων που στο α' ενικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα έχουν κατάληξη -ω,-ώ.
2. Παθητική φωνή: Το σύνολο των ρηματικών τύπων που στο α' ενικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα έχουν κατάληξη -μαι.

Αποθετικά ρήματα είναι εκείνα που σχηματίζουν μόνο παθητική φωνή, όπως το αισθάνομαι , το δέχομαι.Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν υφίστανται οι ενεργητικοί τύποι ''αισθάνω'', ''δέχω'' .Από την άλλη υπάρχουν κάποια ρήματα που έχουν μόνο ενεργητική φωνή,χωρίς να έχουν κάποια συγκεκριμένη ονομασία π.χ. τρέχω,ζω.

ΔΙΑΘΕΣΗ: Φανερώνει αν το ρήμα ενεργεί,παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

1. Ενεργητική διάθεση: Το υποκείμενο του ρήματος ενεργεί.                                                              π.χ. Ο Κωστής τρέχει.
2. Παθητική διάθεση: Το υποκείμενο του ρήματος δέχεται μια ενέργεια από κάποιον άλλο (''παθαίνει'' κάτι).                                                                                                                               π.χ. Η Μαρία λούζεται από τη κομμώτρια.
3. Μέση διάθεση: Το υποκείμενο του ρήματος ενεργεί και η ενέργεια επιστρέφει στο ίδιο άμεσα ή έμμεσα.                                                                                                                                             π.χ. Η Μαρία λούζεται καθημερινά.
4. Ουδέτερη διάθεση: Το υποκείμενο του ρήματος βρίσκεται σε μια κατάσταση.                              π.χ. Ο Κωστής αναπαύεται.

• Να σημειώσουμε ότι ένα ρήμα ενεργητικής φωνής μπορεί να είναι παθητικής διάθεσης,δηλαδή η διάθεση του ρήματος δεν εξαρτάται από τη φωνή.